Với những thay đổi nhanh chóng của nền kinh tế và những chuyển dịch trong xu hướng đầu tư như hiện nay, các doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư cần hiểu rõ được các thay đổi của Luật đầu tư 2020.để hòa nhập và phát triển, thu hút các vốn đầu tư.để mở rộng sản xuất, kinh doanh và tăng năng lực cạnh tranh.
Cụ thể vào ngày 01/01/2021, Luật Đầu tư 2020 đã có hiệu lực, chính thức thay thế cho Luật Đầu tư 2014 (đã hết hiệu lực).và các văn bản Luật bổ sung, sửa đổi khác. Nhằm giúp các nhà đầu tư, doanh nghiệp có thể nắm bắt và áp dụng chính xác quy định của pháp luật, bài phân tích dưới đây sẽ cung cấp một số thay đổi quan trọng trong Luật đầu tư 2020
1. Các quy định mới về ngành nghề đầu tư trong Luật đầu tư 2020
a, Bổ sung thêm 2 ngành, nghề bị cấm đầu tư kinh doanh
Căn cứ pháp lý tại Khoản 1 Điều 6 Luật đầu tư 2020 quy định:
1. Cấm các hoạt động đầu tư kinh doanh sau đây:
a) Kinh doanh các chất ma túy quy định tại Phụ lục I của Luật này;
b) Kinh doanh các loại hóa chất, khoáng vật quy định tại Phụ lục II của Luật này;
c) Kinh doanh mẫu vật các loài thực vật, động vật hoang dã có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên quy định tại Phụ lục I của Công ước về buôn bán quốc tế các loài thực vật, động vật hoang dã nguy cấp; mẫu vật các loài thực vật rừng, động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm Nhóm I có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên quy định tại Phụ lục III của Luật này;
d) Kinh doanh mại dâm;
đ) Mua, bán người, mô, xác, bộ phận cơ thể người, bào thai người;
e) Hoạt động kinh doanh liên quan đến sinh sản vô tính trên người;
g) Kinh doanh pháo nổ;
h) Kinh doanh dịch vụ đòi nợ.
Theo đó, có thể thấy Luật Đầu tư 2020 bổ sung thêm 2 ngành, nghề kinh doanh bị cấm đó là:
- Kinh doanh dịch vụ đòi nợ;
- Mua, bán xác, bào thai người;
b. Điều kiện của ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là gì ?
Theo Điều 7 Luật đầu tư 2020 quy định: Ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng.
Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện được quy định tại Phụ lục IV Luật đầu tư 2020 (Xem thêm tại đây)
Theo đó, điều kiện của ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là thông qua các hình thức:
- Giấy phép;
- Giấy chứng nhận;
- Chứng chỉ;
- Văn bản xác nhận, chấp thuận;
- Các yêu cầu khác mà cá nhân, tổ chức kinh tế phải đáp ứng.để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh.mà không cần phải có xác nhận bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền.
Việc bổ sung các quy định này giúp tăng hiệu quả thực hiện nguyên tắc.bảo đảm của cá nhân, doanh nghiệp trong những ngành, nghề mà pháp luật không cấp hoặc ngành, nghề kinh doanh không có điều kiện.
c. Bãi bỏ một số ngành, nghề kinh doanh có điều kiện
Theo quy định của Luật Đầu tư năm 2020 thì tại Phụ lục IV- Danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.theo quy định của pháp luật Việt Nam trong năm 2021 hiện chỉ bao gồm 227.ngành nghề kinh doanh có điều kiện (trước đây là 243 ngành nghề.theo quy định của Luật Đầu tư số 03/2016/QH14 – Luật Sửa đổi, bổ sung Điều 6 và Phụ lục IV về danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của có hiệu lực từ ngày 01/01/2017. Các ngành, nghề kinh doanh sau đây đã được loại bỏ khỏi Danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện:
- Hoạt động dịch vụ của tổ chức trọng tài thương mại;
- Kinh doanh dịch vụ mua bán nợ;
- Sản xuất, sửa chữa chai chứa khí dầu mỏ hóa lỏng (chai LPG);
- Hoạt động xuất, nhập khẩu điện;
- Nhượng quyền thương mại;
- Kinh doanh dịch vụ Logistic;
- Kinh doanh dịch vụ đại lý tàu biển;
- Dịch vụ đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên.môn, nghiệp vụ quản lý, vận hành nhà chung cư.
- Kinh doanh dịch vụ đào tạo bất động sản, bồi dưỡng kiến thức.về môi giới bất động sản, điều hành sàn giao dịch bất động sản;
- Kinh doanh dịch vụ tư vấn lập quy hoạch đô thị do tổ chức, cá nhân nước ngoài thực hiện;
- Dịch vụ xét nghiệm HIV;
- Kinh doanh dịch vụ ngân hàng mô;
- Kinh doanh dịch vụ hỗ trợ sinh sản, lưu giữ tinh trùng, lưu giữ phôi;
- Dịch vụ xét nghiệm vi sinh vật gây bệnh truyền nhiễm;
- Kinh doanh dịch vụ tiêm chủng;
- Kinh doanh dịch vụ điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế;
- Dịch vụ thực hiện kỹ thuật mang thai hộ;
- Kinh doanh hóa chất, chế phẩm diệt côn.trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng y tế;
- Kinh doanh thực phẩm thuộc lĩnh vực quản lý chuyên ngành của Bộ Y tế;
- Hoạt động của cơ sở phân loại trang thiết bị y tế;
- Kinh doanh dịch vụ kiểm định trang thiết bị y tế;
- Kinh doanh dịch vụ giám định về sở hữu trí tuệ (bao gồm: giám định về quyền tác giả.và quyền liên quan, giám định sở hữu công nghiệp và giám định.về quyền đối với giống cây trồng);
- Sản xuất mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe gắn máy;
- Dịch vụ giới thiệu sản phẩm quảng cáo đến công chúng;
- Kinh doanh chế phẩm sinh học trong xử lý chất thải.
- Dịch vụ sản xuất phim
“Kinh doanh mua bán nợ” không còn bởi vì dịch vụ mua bán nợ chỉ.là dịch vụ hỗ trợ, thúc đẩy các giao dịch mua bán nợ. Mà khi đó kết quả của giao dịch mua bán nợ không làm thay đổi nghĩa vụ trả nợ.hay khoản nợ, mà chỉ thay đổi chủ thể thực hiện nghĩa vụ đó. Có thể thấy rằng, việc thực hiện giao dịch mua bán nợ cũng như kinh doanh dịch vụ.mua bán nợ chỉ liên quan tới các chủ thể tham gia, hoàn toàn không có ảnh hưởng.nào tới các lợi ích công cộng được liệt kê trong khoản 1 điều 7 Luật Đầu tư 2020.
Việc loại bỏ “Hoạt động xuất, nhập khẩu điện” ra khỏi Danh mục ngành nghề có điều kiện 2020 góp phần tăng cường công suất, đóng góp một phần quan trọng trong cơ cấu nguồn điện quốc gia so với giai đoạn hoạt động này bị hạn chế bởi pháp luật quốc gia. Quy định trên đã giúp tăng nhập khẩu điện khi đặt trong bối cảnh các nguồn điện truyền thống như nhiệt điện than trong nước ngày càng khó xây dựng do các vấn đề về môi trường, nguồn nhiên liệu và khả năng huy động vốn đầu tư.
d. Bổ sung thêm một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
Theo đó, Luật đầu tư 2020 đã bổ sung một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhằm phù hợp với yêu cầu, thực tiễn quản lý nhà nước và bảo đảm tính thống nhất với các luật có liên quan, bao gồm:
- Hoạt động phụ trợ bảo hiểm;
- Kinh doanh dịch vụ kiến trúc;
- Kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu;
- Dịch vụ kiểm định xây dựng;
- Kinh doanh dịch vụ đăng ký, duy trì tên miền;
- Dịch vụ định danh và xác thực điện tử;
- Kinh doanh sản phẩm, dịch vụ an toàn thông tin mạng;
- Kinh doanh dịch vụ phát hành báo chí nhập khẩu;
- Đăng kiểm tàu cá;
- Đào tạo, bồi dưỡng thuyền viên tàu cá;
- Cai nghiện thuốc lá, điều trị HIV/AIDS, chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em;
- Nuôi, trồng các loài thực vật, động vật hoang dã thuộc các Phụ lục của Công ước CITES.và danh mục thực vật rừng, động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm
- Nuôi động vật rừng thông thường
- Xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất khẩu, quá cảnh và nhập nội từ biển mẫu vật từ tự nhiên của các loài thuộc các.Phụ lục của Công ước CITES.và danh mục thực vật rừng, động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm
- Xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất khẩu mẫu vật nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng, trồng cấy nhân tạo.của các loài thuộc các Phụ lục của Công ước CITES.và danh mục thực vật rừng, động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm
- Kinh doanh chăn nuôi trang trại
- Kinh doanh giết mổ gia súc, gia cầm
- Dịch vụ thử nghiệm, khảo nghiệm chế phẩm sinh học, vi.sinh vật, hóa chất, chất.xử lý môi trường trong nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi
- Kinh doanh dịch vụ giám định về sở hữu trí tuệ (bao gồm giám định về quyền tác giả.và quyền liên quan, giám định sở hữu công nghiệp và.giám định về quyền đối với giống cây trồng)
- Dịch vụ đánh giá, thẩm định giá và giám định công nghệ
- Kinh doanh dịch vụ đại diện quyền sở hữu trí tuệ (bao gồm dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp.và dịch vụ đại diện quyền đối với giống cây trồng)
- Kinh doanh chế phẩm sinh học, vi sinh vật, hóa chất, chất xử lý.môi trường trong nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi;
- Chế biến, kinh doanh, vận chuyển, quảng cáo, trưng bày, cất giữ mẫu vật.của các loài thực vật, động vật, động vật thuộc danh mục thực vật rừng, động vật.rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm;
- Cung ứng dịch vụ thanh toán không.qua tài khoản thanh toán của khách hàng;
- Kinh doanh nước sạch (nước sinh hoạt).
Bổ sung “Hoạt động phụ trợ bảo hiểm” lần đầu được Luật Đầu tư 2020 đưa vào Danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện nhằm quy định chặt chẽ hơn.về bằng cấp, trình độ của các cá nhân tham gia sẽ góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.
Quy định thêm về ngành nghề “Cai nghiện thuốc lá, điều trị HIV/AIDS, chăm sóc.người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em” nhằm quy định chặt chẽ, cũng như đòi hỏi cao các yêu cầu đối với sức khỏe của các đối tượng cần chăm sóc đặc biệt.
Mở rộng phạm vi về “dịch vụ kiểm định xây dựng” không chỉ nhằm thắt chặt hoạt động quản lý, kiểm tra, đánh giá chất lượng như quy định cũ mà còn kiểm soát các nguyên nhân hư hỏng, giá trị, thời hạn sử dụng và các thông số kỹ thuật khác của sản phẩm xây dựng, bộ phận công trình.hoặc công trình xây dựng,… thông qua quan trắc, thí nghiệm kết hợp với việc tính toán, phân tích.
Phụ lục IV mở rộng phạm vi quản lý với “Kinh doanh dịch vụ đăng ký, duy trì tên miền” so với Luật Đầu tư sửa đổi năm 2016 “dịch vụ đăng ký, duy trì tên miền “.vn”” đặt ra yêu cầu nhất định đối với nhiều loại tên miền khác khi đăng ký tên miền của doanh nghiệp.
Bổ sung thêm lĩnh vực chăn nuôi trong các “dịch vụ thử nghiệm, khảo nghiệm.chế phẩm sinh học, vi sinh vật, hóa chất, chất xử lý môi trường”.
Nếu như Luật Đầu tư cũ chỉ quy định “Kinh doanh dịch vụ đại diện quyền sở hữu trí tuệ” thì nay.đã chỉ rõ các đối tượng thuộc thẩm quyền được đại diện như “đại diện sở hữu công nghiệp.và đại diện quyền đối với giống cây trồng”.
Hoạt động “cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng” có.những điều kiện cụ thể căn cứ theo Thông tư Số: 38/2019/TT-NHNN Quy định.về việc cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng.tại doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích và các văn bản có liên quan.
e. Các ngành, nghề và điều kiện tiếp cận thị trường với nhà đầu tư nước ngoài
Căn cứ tại Điều 9 Luật doanh nghiệp 2020 quy định về các Ngành, nghề và điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài, theo đó:
1. Nhà đầu tư nước ngoài được áp dụng điều kiện tiếp cận thị trường như quy định đối với nhà đầu tư trong nước, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
2. Căn cứ luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nghị định của Chính phủ và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, Chính phủ công bố Danh mục ngành, nghề hạn chế tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm:
a) Ngành, nghề chưa được tiếp cận thị trường;
b) Ngành, nghề tiếp cận thị trường có điều kiện.
3. Điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài quy định tại Danh mục ngành, nghề hạn chế tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài bao gồm:
a) Tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài trong tổ chức kinh tế;
b) Hình thức đầu tư;
c) Phạm vi hoạt động đầu tư;
d) Năng lực của nhà đầu tư; đối tác tham gia thực hiện hoạt động đầu tư;
đ) Điều kiện khác theo quy định tại luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nghị định của Chính phủ và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
Theo đó, điều kiện tiếp cận thị trường sẽ dựa trên tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài, hình thức đầu tư, năng lực.và các điều kiện khác.
f. Bổ sung các ngành, nghề được ưu đãi đầu tư bao gồm:
- Giáo dục đại học;
- Sản xuất các sản phẩm hình thành từ kết quả khoa học.và công nghệ theo quy định của pháp luật về khoa học và công nghệ;
- Sản xuất sản phẩm thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển;
- Bảo quản thuốc, sản xuất trang thiết bị y tế;
- Sản xuất hàng hóa, cung cấp dịch vụ tạo ra hoặc tham gia chuỗi giá trị, cụm liên kết ngành.
2. Thủ tục đầu tư thành lập tổ chức kinh tế của nhà đầu tư nước ngoài
Trước đây, nhà đầu tư nước ngoài thành lập tổ chức kinh tế thực hiện các thủ tục như sau:
a) Thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định tại các Điều 29, 30 và 31 Nghị định 118/2015.
b) Sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định tại Điểm a Khoản này, nhà đầu tư thực hiện thủ tục thành lập tổ chức kinh tế để triển khai dự án đầu tư và các hoạt động kinh doanh.
Hồ sơ, trình tự, thủ tục thành lập tổ chức kinh tế thực hiện theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp hoặc pháp luật khác tương ứng với từng loại hình tổ chức kinh tế. Cơ quan đăng ký kinh doanh không được yêu cầu nhà đầu tư nộp thêm bất kỳ loại giấy tờ nào khác ngoài hồ sơ theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp hoặc pháp luật khác tương ứng với từng loại hình tổ chức kinh tế; không xem xét lại nội dung đã được quy định tại Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Vốn điều lệ của tổ chức kinh tế do nhà đầu tư nước ngoài thành lập để thực hiện dự án đầu tư không nhất thiết phải bằng vốn đầu tư của dự án đầu tư. Tổ chức kinh tế thành lập theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều này thực hiện góp vốn và huy động các nguồn vốn khác để thực hiện dự án đầu tư theo tiến độ quy định tại Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Theo đó Luật đầu tư 2020 đã điều chỉnh và bổ sung một số nội dung:
- Không yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài phải có dự án đầu tư và thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi thành lập doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo.
- Bổ sung quy định về tổ chức kinh tế được thành lập bởi nhà đầu tư nước ngoài trở thành nhà đầu tư kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ khác có giá trị pháp lý tương đương, tổ chức kinh tế do nhà đầu tư nước ngoài thành lập là nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư theo quy định tại Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
- Tỉ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài tại tổ chức kinh tế phải áp dụng quy định về đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài (căn cứ tại Điều 23 Luật đầu tư 2021): Tổ chức kinh tế có nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ trên 50% vốn điều lệ (thay vì từ 51% vốn điều lệ như trước đây) phải đáp ứng điều kiện và thực hiện thủ tục đầu tư theo quy định đối với nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư.
3. Thủ tục đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài
a. Bổ sung trường hợp áp dụng điều kiện về thủ tục đăng ký đầu tư (Điều 26.2.c Luật đầu tư 2020)
Luật Đầu tư 2020 bổ sung trường hợp nhà đầu tư nước ngoài.góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của tổ chức kinh tế có.Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại đảo.và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực khác.có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh phải thực hiện.đăng ký việc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp với cơ quan nhà nước.
b. Các trường hợp không cần thực hiện thủ tục đầu tư (Điểm a Khoản 2 Điều 26 Luật đầu tư 2020)
Nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp không làm tăng tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài tại tổ chức kinh tế kinh doanh ngành, nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài thì không bắt buộc thực hiện thủ tục đăng ký góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp với cơ quan có thẩm quyền.
c. Thay đổi về tỷ lệ sở hữu nước ngoài trong tổ chức kinh tế (Điểm b Khoản 2 Điều 26 Luật đầu tư 2020)
Nhà đầu tư thực hiện thủ tục đăng ký góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp.dẫn đến việc nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế dẫn đến.nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ từ 50% vốn điều lệ.trở lên của tổ chức kinh tế (thay vì 51% theo quy định của Luật Đầu tư 2014).
4. Thủ tục điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư thay đổi như thế nào?
Bổ sung, làm rõ một số trường hợp phải xin điều chỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư.nếu việc điều chỉnh dự án làm thay đổi nội dung giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (quy định tại Điều 41).
5. Sửa đổi một số nội dung về thủ tục quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ
Điều 35 Luật đầu tư 2020 sửa đổi thủ tục thẩm định dự án đầu tư.thuộc thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư của Quốc hội.nhằm đơn giản hóa các thủ tục xin ý kiến, lấy ý kiến.của các Bộ, ngành liên quan và hạn chế lặp lại hai lần ý kiến.
Về thủ tục để được Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư, nhà đầu tư.nộp hồ sơ dự án đầu tư tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Về thủ tục để được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, Luật Đầu tư 2020.quy định nhà đầu tư nộp hồ sơ dự án tại Bộ Kế hoạch.và Đầu tư thay vì quy định chung chung như tại Luật Đầu tư 2014.
6. Điều chỉnh, sửa đổi chế độ báo cáo hoạt động đầu tư định kì
Theo đó, Điều 72 Luật doanh nghiệp 2020 đã điều chỉnh bổ sung, sửa đổi một số nội dung:
- Bãi bỏ quy định về báo cáo hàng tháng
- Nhà đầu tư, tổ chức kinh tế, cơ quan đăng ký đầu tư, Ủy ban nhân dân cấp.tỉnh thực hiện báo cáo định kỳ hàng quý và hàng năm.
7. Quy định về đầu tư Việt Nam ra nước ngoài có thay đổi gì?
a. Ngành nghề bị cấm đầu tư ra nước ngoài (Điều 53 Luật đầu tư 2020)
Luật Đầu tư 2020 bổ sung một số quy định.về những ngành, nghề cấm đầu tư ra nước ngoài, bao gồm:
- Ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh quy định tại Điều 6.và các điều ước quốc tế có liên quan.
- Ngành, nghề có công nghệ, sản phẩm thuộc đối tượng cấm xuất khẩu theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại thương.
- Ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh theo quy định của pháp luật nước tiếp nhận đầu tư.
b. Ngành, nghề đầu tư ra nước ngoài có điều kiện (Điều 54 Luật đầu tư 2020)
Một số ngành nghề đầu tư ra nước ngoài có kèm theo điều kiện đó là:
- Ngân hàng;
- Bảo hiểm;
- Chứng khoán;
- Báo chí, phát thanh, truyền hình;
- Kinh doanh bất động sản.
- Khi thực hiện hoạt động kinh doanh các ngành, nghề này.thì nhà đầu tư phải có chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.về việc thỏa mãn các quy định về đầu tư ra nước ngoài.theo quy định của pháp luật liên quan (nếu có).
c. Sử dụng lợi nhuận để đầu tư ở nước ngoài (Khoản 1 Điều 67 Luật đầu tư 2020)
Nếu như Luật Đầu tư 2014 chỉ quy định nhà đầu tư sử dụng lợi nhuận thu từ hoạt động đầu tư ở nước ngoài chỉ áp dụng có hai trường hợp:
- Tăng vốn, mở rộng hoạt động đầu tư ở nước ngoài;
- Thực hiện dự án đầu tư khác ở nước ngoài.
Thì Luật Đầu tư 2020 quy định Nhà đầu tư được giữ lại lợi nhuận thu.từ đầu tư ở nước ngoài để tái đầu tư trong trường hợp sau đây:
- Tiếp tục góp vốn đầu tư ở nước ngoài trong trường hợp chưa góp đủ vốn theo đăng ký;
- Tăng vốn đầu tư ra nước ngoài;
- Thực hiện dự án đầu tư mới ở nước ngoài.
8. Quy định về ưu đãi đầu tư có thay đổi gì?
a. Hình thức áp dụng ưu đãi đầu tư (Khoản 1 Điều 15 Luật đầu tư 2020)
- Bổ sung hình thức áp dụng ưu đãi đầu tư: Khấu hao nhanh, tăng mức.chi phí được trừ khi tính thu nhập chịu thuế.
- Áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn mức.thuế suất thông thường có thời hạn hoặc toàn bộ thời gian thực hiện dự án đầu tư; miễn thuế, giảm thuế.và các ưu đãi khác theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp;
- Miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế sử dụng đất;
- Theo Luật đầu tư 2020 thì đã quy định điều kiện của một hình thức ưu đãi đầu tư.là miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản.cố định; nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất.theo quy định của pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế.nhập khẩu (Luật 2014 không quy định điều kiện kèm theo).
b. Đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư (Khoản 2 Điều 15 Luật đầu tư 2020)
Luật Đầu tư 2020 bổ sung một số đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư nhằm thống nhất.đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư với pháp luật về thuế và pháp luật khác có liên quan:
- Dự án đầu tư có quy mô vốn từ 6.000 tỷ đồng trở lên, thực hiện giải ngân tối thiểu 6.000 tỷ đồng.trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời có một.trong các tiêu chí sau: có tổng doanh thu tối thiểu đạt 10.000 tỷ đồng mỗi năm trong thời gian chậm nhất sau 03 năm kể từ năm có doanh thu.hoặc sử dụng trên 3.000 lao động;
- Dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; dự án đầu tư tại vùng nông thôn sử dụng.từ 500 lao động trở lên; dự án đầu tư sử dụng lao động là người khuyết tật.theo quy định của pháp luật về người khuyết tật;
- Dự án có chuyển giao công nghệ thuộc.Danh mục công nghệ khuyến khích chuyển giao;
- Cơ sở ươm tạo công nghệ, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp khoa học.và công nghệ theo quy định của pháp luật về công nghệ cao, pháp luật.về khoa học và công nghệ; doanh nghiệp sản xuất, cung cấp công nghệ, thiết bị, sản phẩm.và dịch vụ phục vụ các yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường;
- Dự án đầu tư khởi nghiệp sáng tạo; Trung tâm đổi mới sáng tạo; Dự án đầu tư.xây dựng nhà ở xã hội và Đầu tư kinh doanh chuỗi phân phối sản phẩm.của doanh nghiệp nhỏ và vừa.
- Dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại theo quy định của pháp luật.về nhà ở không được áp dụng ưu đãi đầu tư.
c. Ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt
- Chính phủ quyết định việc áp dụng ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đặc biệt.nhằm khuyến khích phát triển một số dự án đầu tư có tác động lớn.đến nền kinh tế-xã hội.
- Dự án đầu tư thành lập mới (bao gồm cả việc mở rộng dự án thành lập mới đó).các trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu.và phát triển có tổng vốn đầu tư từ 3.000 tỷ đồng trở lên, thực hiện giải ngân.tối thiểu 1.000 tỷ đồng trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp.Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư; trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia.được thành lập theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ;
- Dự án đầu tư thuộc ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư có quy mô vốn đầu tư.từ 30.000 tỷ đồng trở lên, thực hiện giải ngân tối thiểu 10.000 tỷ đồng trong thời hạn 03 năm kể.từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư.
Luật Đầu tư 2020 cũng sửa đổi mức ưu đãi đối với các dự án này.trong luật thuế TNDN (gồm giảm thuế suất ưu đãi, tăng thời gian áp dụng thuế suất ưu đãi, miễn, giảm). Mức cụ thể sẽ do Thủ tướng Chính phủ quy định.
9. Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư là ai?
a. Thẩm quyền chấp thuận chủ trương của Thủ tướng Chính phủ (Điều 31 Luật đầu tư 2020)
Bổ sung thêm các dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Chính phủ:
- Dự án đầu tư xây dựng mới: cảng hàng không, sân bay; đường cất hạ cánh của cảng hàng không, sân bay; nhà ga hành khách của cảng.hàng không quốc tế; nhà ga hàng hóa của cảng hàng không, sân bay có công suất từ 01 triệu tấn/năm trở lên;
- Dự án đầu tư xây dựng mới: bến cảng, khu bến cảng thuộc cảng biển đặc biệt; bến cảng, khu bến cảng có quy mô vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên thuộc cảng biển loại I;
Bổ sung một số dự án nhà ở, khu đô thị trong một số trường hợp.phải được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư (Điều 31.1.g).
Bổ sung thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư đồng thời thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của từ 02 Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên;
Bãi bỏ quy định Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư đối với (Điều 31.1,2,3):
- Những dự án xây dựng và kinh doanh sân golf;
- Sản xuất thuốc lá điếu;
- Kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng cho người nước ngoài;
- Dự án có quy mô vốn từ 5.000 tỷ đồng;
- Dự án thăm dò, khai thác dầu khí.
- Các dự án phát triển khu chức năng trong khu kinh tế.
- Dự án của nhà đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực kinh doanh vận tải biển;
- Thành lập tổ chức khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khoa học và công nghệ 100% vốn nước ngoài.
b. Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh (Điều 32 Luật đầu tư 2020)
Bổ sung thẩm quyền của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh đối với:
- Dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị trong các trường hợp: dự án đầu tư có quy mô sử dụng đất dưới 50 ha và có quy mô dân số dưới 15.000 người tại khu vực đô thị; dự án đầu tư có quy mô sử dụng đất.dưới 100 ha và có quy mô dân số dưới 10.000 người tại khu vực không phải là đô thị; dự án đầu tư không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc khu vực hạn chế phát triển hoặc nội đô lịch sử (được xác định trong đồ án quy hoạch đô thị) của đô thị loại đặc biệt;
- Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh sân gôn (golf);
- Dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.
Bãi bỏ các dự án thuộc diện quyết định chủ trương đầu đầu tư của UBND cấp tỉnh theo Luật Đầu tư 2014: Dự án có sử dụng công nghệ thuộc Danh mục công nghệ hạn chế chuyển giao theo quy định pháp luật về chuyển giao công nghệ.
Luật đầu tư 2020 loại trừ trường hợp thuộc diện quyết định chủ trương đầu tư của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: Dự án đầu tư của hộ gia đình, cá nhân thuộc.trường hợp giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân không thuộc diện phải có văn bản chấp thuận của UBND cấp tỉnh.
10. Điểm mới trong quy định về thời hạn hoạt động của dự án đầu tư là gì?
a. Điểm mới về thời hạn hoạt động của dự án đầu tư
Khi hết thời hạn hoạt động của dự án đầu tư mà nhà đầu tư có nhu cầu.tiếp tục thực hiện dự án đầu tư và đáp ứng điều kiện theo quy định.của pháp luật thì được xem xét gia hạn thời hạn hoạt động.của dự án đầu tư nhưng không quá thời hạn tối đa quy định.tại Luật Đầu tư, trừ các dự án đầu tư sau đây:
- Dự án đầu tư sử dụng công nghệ lạc hậu, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, thâm dụng tài nguyên;
- Dự án đầu tư thuộc trường hợp nhà đầu tư phải chuyển giao.không bồi hoàn tài sản cho Nhà nước Việt Nam hoặc bên Việt Nam.
b. Chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư
Bổ sung một số trường hợp cơ quan đăng ký đầu tư chấm dứt.hoặc chấm dứt một phần hoạt động của dự án đầu tư, gồm:
- Nhà đầu tư không ký quỹ hoặc không có bảo lãnh nghĩa vụ ký quỹ.theo quy định của pháp luật đối với dự án đầu tư thuộc diện bảo đảm thực hiện dự án đầu tư;
- Nhà đầu tư thực hiện hoạt động đầu tư trên cơ sở.giao dịch dân sự giả tạo theo quy định của pháp luật về dân sự;
Dự án đầu tư có thể bị chấm dứt toàn bộ trong một số.trường hợp cụ thể thì căn cứ tại điều 48.2 của Luật Đầu tư 2020 “Cơ quan đăng ký.đầu tư chấm dứt.hoặc chấm dứt một phần hoạt động của dự án đầu tư trong các trường hợp”.
Đối với dự án đầu tư ra nước ngoài, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.hết hiệu lực nếu quá thời hạn 24 tháng kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.ra nước ngoài mà nhà đầu tư không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện.dự án đầu tư theo tiến độ đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước.và không thực hiện thủ tục điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án đầu tư.
c. Kéo dài thời hạn hoạt động của dự án đầu tư
Khi hết thời hạn hoạt động của dự án đầu tư mà nhà đầu tư có nhu cầu tiếp tục.thực hiện dự án đầu tư và đáp ứng điều kiện theo quy định của pháp luật.thì được xem xét gia hạn thời hạn hoạt động của dự án đầu tư nhưng không quá thời hạn tối đa.quy định tại Điều 44.1 và Điều 44.2 của Luật Đầu tư 2020, trừ những.dự án đầu tư tại Điều 44.4 (a) và Điều 44.4 (b) của Luật đầu tư 2020.
a. Các đối tượng áp dụng (Điều 2 Luật đầu tư 2020)
Đối tượng điều chỉnh của Luật Đầu tư 2020 được mở rộng.bao gồm các cơ quan tham gia hoạt động đầu tư cùng.với nhà đầu tư, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động đầu tư.
Quy định mới về các định giá trị vốn đầu tư, giám định giá trị.vốn đầu tư, giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ (Điều 45)
Bổ sung quy định về việc xác định vốn đầu tư, giám định giá trị vốn đầu tư.để bảo đảm thực hiện quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ.hoặc để xác định căn cứ tính thuế, hạn chế việc chuyển giá, trốn thuế.
b. Cách thực lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư (Điều 29 Luật đầu tư 2020)
Luật Đầu tư 2020 quy định các nguyên tắc, điều kiện lựa chọn nhà đầu tư, trong đó.việc lựa chọn nhà đầu tư được thực hiện thông qua các hình thức sau:
- Đấu giá quyền sử dụng đất
- Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư
- Chấp thuận của nhà đầu tư theo quy định của luật.
c. Bảo đảm thực hiện dự án đầu tư được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất (Điều 43 Luật đầu tư 2020)
Bên cạnh việc ký quỹ, nhà đầu tư có thể xin bảo lãnh ngân hàng.về nghĩa vụ ký quỹ để bảo đảm thực hiện dự án đầu tư có đề nghị Nhà nước.giao đất, cho thuế đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Trên đây là tổng hợp các điểm thay đổi chính liên quan đến các hoạt động, dự án.của Luật đầu tư 2020 mà Quý doanh nghiệp và các Nhà đầu tư cần quan tâm. Chúc các bạn áp dụng thành công!
